Wróć do poprzedniej strony

Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Kielich toastowy z herbami Korony, Litwy i elektorsko-saskim Wettinów oraz monogramem FARP z nakrywą dobieraną (ZKW/225/a)

Huta Szkła Kryształowego (Naliboki ; 1722-1862) (huta)
ZKW/173/ab
Miejsce powstania/znalezienia
Naliboki (Białoruś - obwód miński) (huta)
Datowanie
lata 40. XVIII w.
Technika
szlifowanie, grawerowanie
Tworzywo
szkło
Rodzaj
kielich z nakrywą, kielich toastowy
Rozwiń
Dział
Szkło
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
36,5 x 18 cm (śr. stopy)
Bibliografia
Katalog wystawy dzieł sztuki stosowanej do przemysłu urządzonej staraniem komitetu Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie w Pałacu Brühlowskim otwartej 14 czerwca 1881, Warszawa 1881, s. 44, kat. 524
Album dzieł sztuki w zastosowaniu do przemysłu z wystawy urządzonej przez Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie w 1881 r, Warszawa 1883, il. tabl. XX
Pamiętnik wystawy Ceramiki i szkła polskiego urządzonej w domu własnym w Warszawie przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości w czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu 1913 roku, Warszawa 1913, kat. 5, il. tabl. XVI
Gembarzewski Bronisław, Muzeum Narodowe w Warszawie, Kraków 1926, kat. 181
Przewodnik po dziale Sztuki Zdobniczej, red. Mańkowski Tadeusz, Gebethner Stanisław, Warszawa 1936, il. tabl. XXIX a
Encyklopedia staropolska, red. Brückner Aleksander , Warszawa 1937, il. na s. 586
Straty wojenne zbiorów polskich w dziedzinie rzemiosła artystycznego, praca zbiorowa, [w:] Prace i materiały Biura Rewindykacji i Odszkodowań MKiS,, Warszawa 1953, s. 22, kat. 18, il. 35
Buczkowski Kazimierz, Dawne szkła artystyczne w Polsce, Kraków 1958, s. 150, il. 76
Polskie szkło barokowe. Wystawa w 250-lecie założenia manufaktury szkła w Nalibokach. Informator, red. Chojnacka Halina, Birkenmajer Ewa, Muzeum Naropdowe w Warszawie 1975, s. 13, kat. 44
Decorum życia Sarmatów w XVII i XVIII wieku, Muzeum Narodowe w Warszawie 1980, kat. 230, il. 84
Orzeł Biały – 700 lat herbu Państwa Polskiego , Zamek Królewski w Warszawie 1995, kat. IV.53, il. 103
Kasprzak Aleksandra J., Szkła z hut radziwiłłowskich. Naliboki [1722-1862]. Urzecze [1737-1846], Muzeum Narodowe w Warszawie 1998, s. 120-121, t. II poz. 80, il. na s. 121
Szkurłat Anna, Szkło. Katalog zbiorów. Zamek Królewski w Warszawie i Fundacja Zbiorów im. Ciechanowieckich, Zamek Królewski w Warszawie 2008, seria katalogi zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie, kat. 215, il. na s. 132
Opis tekstowy

Kielich toastowy z herbami Korony, Litwy i elektorsko-saskim Wettinów oraz monogramem FARP z nakrywą dobieraną (ZKW/225/a)

Huta Szkła Kryształowego (Naliboki ; 1722-1862) (huta)
ZKW/173/ab
Kielich należy do grupy najbardziej reprezentacyjnych naczyń stołowych, używanych podczas najważniejszych uroczystości. Wznoszono nim toasty przekazując go z rąk do rąk – stąd zwany był kielichem toastowym lub kolejnym. Kielich ma pojemną czaszę koniczną, o nasadzie trzykrotnie wydętej w bańki o zwiększającej się średnicy, szlifowane w łezki, romby, rozetki. Gałka oddziela ją od tralkowego trzonu, fasetowanego i brylantowanego z pęcherzem powietrza, z wyraźnie zaznaczoną gałką dolną osadzonego na okrągłej, lekko wysklepionej stopie. Grawerowaną dekorację czaszy stanowi z jednej strony – umieszczona na zwieńczonym koroną królewską paludamencie tarcza z herbami: Korony, Litwy i elektorsko-saskim Wettinów w polu sercowym oraz z drugiej strony – monogram FARP. Stopę zdobi grawerowana, trochę odsunięta od krawędzi, "koronka". Pokrywa, dobierana, nie powtarza ukształtowania nasady czaszy a grawerowana dekoracja nie koresponduje z ornamentyką stopy, dlatego też obiekt jest prezentowany bez pokrywy. Pokrywa wydęta jest w jedną bańkę z grawerowaną roślinną bordiurą przy krawędzi oraz z wysokim trójczłonowym uchwytem składającym się z trzech kulek. Herb i monogram FARP – Fridericus Augustus Rex Poloniarum, związane są z postacią króla Augusta III, który używał obydwu imion. Ten sposób zapisu należy do wyjątków, gdyż najczęściej używano monogramu AR 3; może to wskazywać na jego wcześniejsze datowanie. Kształt czaszy oraz jej dekoracyjne opracowanie i ornament stopy zwany "koronką" są charakterystyczne dla huty nalibockiej. Na podstawie katalogów wystaw wiadomo, że kielich znajdował się w zbiorach Al. Kaszyca (1881), następnie w kolekcji Stanisława Ursyna Rusieckiego (1913), a w latach 1918-1939 - w zbiorach MNW (d. nr inw. 19656). W 1974 szkło zostało przekazane do zbiorów zamkowych legatem Tadeusza Wierzejskiego.
Czytaj więcej
Wystawy

Kielich toastowy z herbami Korony, Litwy i elektorsko-saskim Wettinów oraz monogramem FARP z nakrywą dobieraną (ZKW/225/a)

Huta Szkła Kryształowego (Naliboki ; 1722-1862) (huta)
ZKW/173/ab