Stanisław Leszczyński herbu Wieniawa (1677-1766), król polski w latach 1704-1709 i 1733-1736 roku jako Stanisław I, książę Lotaryngii i Baru od 1737 roku. Król został ukazany w zbroi, z błękitną wstęgą i gwiazdą (na płaszczu) orderu Ducha Świętego - najwyższego odznaczenia francuskiego. Jest to niezwykle popularny, znany z wielu powtórzeń typ wizerunku Stanisława Leszczyńskiego.

Najlepsze znane egzemplarze to obraz w zbiorach Czartoryskich w Krakowie, przypisywany Jeanowi Girardetowi, i portret w Château d’A, określany jako dzieło pracowni Jeana-Baptiste’a van Loo. W 1752 roku w Nancy wydana została akwaforta, wykonana przez lotaryńskiego rytownika Du Boulois, identyczna we wszystkich szczegółach z omawianymi portretami. Autorem malarskiego pierwowzoru ryciny był najpewniej Jean Girardet (1709 -1778), lotaryński malarz i rytownik, nadworny malarz Stanisława Leszczyńskiego (ujęcie głowy modela jest takie jak w udokumentowanych dziełach Girardeta). Oryginał Girardeta nie jest dziś zidentyfikowany - zaginął.

Zamkowy obraz jest kopią z epoki, powstałą zapewne w latach ok. 1750-1760. Obraz był własnością gen. Huberta-Josepha Lautey; kupiony z rąk rodziny przez Andrzeja Ciechanowieckiego, w 1978 roku nabyty został od niego do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie. Przechowywany w Muzeum Narodowym w Warszawie, zawisł w odbudowanym Zamku w 1982 roku.

[Dorota Juszczak]
[Alicja Jakubowska]