Aureus, złota moneta rzymska, wprowadzona do obiegu w I w. przed Chr. przez Sullę, Pompejusza i Juliusza Cezara jako emisja wojenna. Stopniowo jej waga spadała, zastąpiona została przez solida w czasie panowania Konstantyna Wielkiego (307-337). Dioklecjan (284–305), Gaius Aurelius Valerius Diocletianus, ur. ok. 245 r. w skromnej rodzinie, po szybkim osiągnięciu wysokich stopni wojskowych proklamowany przez podległe mu wojska cesarzem po śmierci Numeriana w 284 r. Choć był znakomitym wodzem, zasłynął przede wszystkim z licznych reform, które całkowicie zmieniły oblicze Imperium. Jedną z nich było wprowadzenie tetrarchii – systemu sprawowania władzy opartego na podziale cesarstwa między dwóch augustów i wybieranych wspólnie przez nich cezarów. Na koniec panowania Dioklecjana przypadła wielka akcja represyjna skierowana przeciwko chrześcijanom. Ustąpił władzy w pełni sił w 305 r., zm. śmiercią naturalną w swej posiadłości w 313 r. [Borys Paszkiewicz, Anita Chiron-Mrozowska, oprac. Michał Zawadzki]