Stół konsolowy á la grecque
Gippert, Gottfried (fl. ca 1770-1784) (brązownik), Contesse, Samuel (fl. ca 1757-1777) modele brązów, Bekiert, Jan August (fl. ca 1771-1792) (ebenista), Fontana, Jakub (1710-1773) (projektant)
ZKW/913/ab
Prostokątny stół konsolowy o skubizowanej bryle i zryzalitowanych narożach, z szufladą w oskrzynieniu. Wsparty na czterech masywnych, graniastych, kanelowanych nogach, przykryty marmurową płytą. Dębowa konstrukcja mebla okleinowana hebanem, zdobiona licznymi aplikacjami ze złoconego mosiądzu (listwy, rozety, meander, perełkowanie).
Mebel należy stylistycznie do jednego z nurtów wczesnego klasycyzmu, określanego jako a la grecque. Był on reakcją na panujący ówcześnie styl rokoko, którego esowatym liniom, migotliwym, jasnym barwom i drobnemu detalowi przeciwstawiał w meblarstwie skubizowaną bryłę, ciężkie proporcje, wyraźne podziały, kanelurę dorycką, ornament meandrowy lub falisty, wić laurową w formie podwieszonych lin, duże gładkie płaszczyzny, czerń zestawioną ze złotem. Styl zapoczątkowały meble wykonane ok. 1756 dla paryskiego bankiera Lalive de Jully, które zaprojektował ok. 1754 malarz L.-J. Le Lorrain. Inspiracją dla tego nurtu miała być architektura antycznej Grecji, chociaż w poszukiwaniu detalu, czy kolorystyki (czerń-złoto) sięgano chętnie do mebli czasów Ludwika XIV.
Stół jest pierwszym, wybitnym meblem klasycystycznym wykonanym w Polsce, przykładem czystego ,,stylu greckiego". Pochodzi z wystroju Pokoju Marmurowego w Zamku Warszawskim, który został ukończony w 1771 wg projektu Józefa Fontany. Wnętrzu, pełniącemu funkcję reprezentacyjnego przedpokoju, nadano komemoratywny charakter, poświęcając go pamięci poprzedników Stanisława Augusta na tronie polskim. Mebel otrzymał stałe miejsce pod lustrem zwieńczonym herbem króla i Rzeczpospolitej. Na ścianie, poniżej oskrzynienia mebla, między jego nogami, została umieszczona owalna marmurowa tablica upamiętniająca artystów - twórców tego wnętrza. Stół został utrwalony na rysunku inwentaryzacyjnym Pokoju Marmurowego, wykonanym przez J. K. Kamsetzera ok. 1776-1781 (Gab. Ryc. BUW, Zb. Król.. 189, nr 17). Po zniszczeniu wystroju wnętrza przez Rosjan po powstaniu listopadowym, stół przeniesiono w 1837 do Gabinetu Pracy króla, który nazywano w tym czasie ,,Dawnym Gabinetem świętej pamięci Aleksandra I". Mebel wywożony z Zamku w latach wojen światowych: do Rosji (1915-1922) i do Muzeum Narodowego w Warszawie (1939-1984). Od 1984 ponownie w Pokoju Marmurowym. Blat wtórny, z daru Fundacji im. Janiny Umiastowskiej w Rzymie, przekazany w 1982.
…
Czytaj więcej