Wróć do poprzedniej strony

zkw_5804_001_210803.jpg
zkw_5804_002_210803.jpg
zkw_5804_003_210803.jpg
Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Komoda w typie sarkofagowym

Doirat Etienne przypisywane (ebenista)
ZKW/5804
Miejsce powstania/znalezienia
Paryż (Francja) (miasto)
Datowanie
ok. 1720
Technika
stolarka, okleinowanie, intarsja, odlew, złocenie, cyzelowanie, ślusarka
Tworzywo
dąb, jodła, orzech ciemny, palisander filetowy (okleina, intarsja), brąz złocony cyzelowany, żelazo
Dział
Meble
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
86 x 148 x 63 cm
Opis tekstowy

Komoda w typie sarkofagowym

Doirat Etienne przypisywane (ebenista)
ZKW/5804
Komoda tzw. sarkofagowa, z prostokątnym blatem o zaokrąglonych narożach, na czterech niskich czworokątnych nogach. Od frontu znajduje się pięć szuflad w trzech kondygnacjach rozdzielonych wklęsłymi listwami z brązu. Blat jest intarsjowany, z podziałem na pola ujęte we wstęgowo splecione obramienia, okuty w profilowaną listę z brązu. Korpus o sfalowanym profilu odpowiadającym kondygnacjom mebla, u góry wklęsły, niżej – wypukły, na dole – prosty. Boki i czoła szuflad są okleinowane z podziałem na prostokątne pola w podwójnych obramieniach, wypełnione fornirem ułożonym rombowo. Mebel dekorowany aplikacjami z brązu: ruchome, antabowe uchwyty szuflad w arabeskowych obejmach; szyldy przy kluczynach w formie kartuszy i groteskowych masek; przednie naroża ujęte przez maszkarony z girlandami kwiatów; nogi okute w fantazyjne ażurowe palmety. Dolna szuflada z charakterystycznym podziałem części centralnej, nieznacznie wklęsłej, z dwoma rogami obfitości z brązu (tzw. wąsy). Niżej fartuch z plakietą w formie muszli ujętej liśćmi akantu. Francuskie komody w stylu regencji o falistej linii profilu nazywano sarkofagowymi, gdyż kojarzyły się współczesnym z antycznymi lub barokowymi grobowcami. Nasz mebel różni się nieco od typowych rozwiązań z tego okresu, gdyż zachował pewne cechy mebli wcześniejszych, w stylu Ludwika XIV, np. bryłę, bardziej rozbudowaną w górnej partii niż na dole, oraz drewniany blat, trwale połączony z korpusem (w okresie regencji dominowały już nakładane blaty marmurowe). Artystyczną wartość mebla podnoszą także rzadziej stosowane rozwiązania, będące wskazówką, że jest on wysokiej jakości: środkowa, mała, "sekretna" szufladka w górnej kondygnacji (zamiast typowej ślepej ścianki) czy dekoracja dolnej szuflady dwoma pionowymi rogami obfitości z brązu, które wzbogacają wystrój fasady mebla. Komoda fornirowana jest tylko jednym gatunkiem drewna, pochodzącym z Brazylii palisandrem fioletowym. Dzięki doborowi usłojenia i różnym układom pól okleiny uzyskano efekt wielobarwności i różnorodności materiału, zwłaszcza na blacie. Użycie jednego gatunku forniru jest charakterystyczne dla wczesnych komód sarkofagowych. Uwagę przyciąga także zestaw złoconych brązów – uśmiechnięte maski Bachusa przy kluczynach i uskrzydlone maszkarony w liściastych diademach na przednich narożnikach mebla nadają nieco żartobliwy ton dekoracji. Nietypowa jest również wielkość mebla. Przeciętna komoda w tym stylu ma ok. 130 cm szerokości, nasza aż 148 cm. Wielkość i wysoka jakość dekoracji świadczą, że komoda powstała na indywidualne zlecenie, w warsztacie dobrego, paryskiego ebenisty. Mebel nie jest sygnowany. Sprzedający komodę antykwariusz sugerował Étienne’a Doirata jako autora. Wydaje się, że atrybucję można podtrzymać. Ten wybitny ebenista tytuł mistrzowski uzyskał na pocz. XVIII w. Całe życie pracował przy rue du Faubourg Saint-Antoine dla bogatej francuskiej i zagranicznej klienteli. Jego meble należą głównie do stylu regencji i odznaczają się oryginalną kompozycją, bogatym zestawem brązów, są często wykonane z drewna amarantowego lub palisandru fioletowego. Większość jego produkcji stanowiły komody. Inwentarz sporządzony 14 lipca 1732 r., po śmierci ebenisty, wymienia wiele komód en tombeau lub a la Régence, ale odnotowuje także kilka dużych bibliotek, szaf, sekreter, szaf zegarowych i różnych modeli stolików salonowych lub stolików do gier. Komody Doirata znajdują się m.in. w zbiorach Petit Palais w Paryżu, J. Paul Getty Museum w Los Angeles, Cleveland Museum of Art.
Czytaj więcej
Wystawy

Komoda w typie sarkofagowym

Doirat Etienne przypisywane (ebenista)
ZKW/5804