Wróć do poprzedniej strony

Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Stanisław Ledóchowski

Lampi, Johann Baptist, st. (1751-1830) przypisywane (autor)
ZKW/5873/ab
Datowanie
1788-1791 (?)
Technika
olej
Tworzywo
płótno
Rodzaj
obraz, rama własna
Rozwiń
Dział
Malarstwo
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
73 x 61 [78,5 x 94,5] cm
Analogie
Analogie: 1) Obraz: Jan Chrzciciel Lampi Starszy, Portret Stanisława Ledóchowskiego (?), 1788-1791, olej, płótno, 41 x 31 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. M.Ob.1251 MNW; 2) Obraz: Jan Chrzciciel Lampi Starszy, Portret Stanisława Ledóchowskiego, 1788-1891, olej, płóno, 78,5 x 62 cm, Państwowe Muzeum Rosyjskie w St. Petersburgu ; 3) Miniatura: Wincenty de Lesseur, Portret mężczyzny, Muzeum Narodowe w Krakowie (inw. dep. 246), ze zbiorów Tarnowskich w Dzikowie (za: Kamińska-Krassowska 1969, nr 9, s. 167). M.Ob.1251 MNW [Zob. https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/504998, dostęp: 2.03.2021 r.] ; 4) Johann Baptist Lampi Starszy (1751-1830), Ritratto di Gentiluomo in Rosso, olej, płótno, 79,5 x 63 cm, sprzedany w 2016 r. na aukcji w Sotheby's Milan (wcześniej dwukrotnie wystawiany na sprzedaż (Neumeister 2005 i 2006 r., jako Władysław Gurowski) [zob. https://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2016/milanese-cabinet-collection-mi0332/lot.30.html, dostęp: 2.03.2021 r.]
Opis tekstowy

Stanisław Ledóchowski

Lampi, Johann Baptist, st. (1751-1830) przypisywane (autor)
ZKW/5873/ab
Porównanie portretu z olejnym szkicem z Muzeum Narodowego w Warszawie pozwoliło zidentyfikować przedstawionego na obrazie mężczyznę jako Stanisława Ledóchowskiego (1764–1819), uczestnika powstania kościuszkowskiego, członka Rady Zastępczej Tymczasowej, a potem Rady Najwyższej Narodowej. Portret musiał powstać w latach obrad Sejmu Wielkiego, ponieważ właśnie wtedy Johann Baptist Lampi, wybitny malarz pochodzący z Tyrolu, przebywał na dworze Stanisława Augusta. Co zastanawiające, mimo burzliwych przemian politycznych zachodzących w tym czasie Stanisław Ledóchowski polecił sportretować się z pogodnym wyrazem twarzy i wzrokiem skierowanym ku niebu, wsparty o księgę i na tle surowej ściany skalnej. Ten kontrast świata przedstawionego z realiami historycznymi oraz symboliką poszczególnych elementów skłania do podejmowania różnych prób interpretacji. Wiadomo, że portrety malowano często w związku z ważnymi wydarzeniami, które były początkiem lub końcem pewnych etapów życia. Niewątpliwie takim momentem w życiu Stanisława Ledóchowskiego było wstąpienie w 1787 r. do loży masońskiej Polak Dobroczynny. Wydaje się, że niniejszy obraz mógł zostać wykonany właśnie z tej okazji. Dzieło zawiera kilka elementów, których symbolika jest uniwersalna, ale połączenie ich w jednym miejscu może wskazywać na kontekst masoński. Pierwszym elementem jest światło, które wydobywa sylwetkę z ciemnego tła, co może wskazywać na stan oświecenia, jakiego doznaje osoba wstępująca do loży. Drugi to księga, stanowiąca – dosłownie i w przenośni – oparcie dla portretowanego. To ewidentnie rodzaj rekwizytu, uniwersalnego symbolu otrzymania wiedzy, ponieważ, co znamienne, na okładce nie ma żadnego napisu czy znaku pozwalającego zidentyfikować ją np. jako Biblię lub zbiór praw. Dopełnieniem tej retoryki jest widoczna po prawej stronie skała – tradycyjny symbol trwałości i niezniszczalności, w kręgach masońskich zaś symbol ucznia, tego, który wstąpił w szeregi masonerii i wymaga "ociosania". Warto w tym miejscu dodać, że takie tło nie poja¬wia się w żadnym innym obrazie Lampiego. Być może również ułożenie lewej dłoni Ledóchowskiego, przypominające masoński gest "syn Adama, Abel", pozwalający rozpoznawać się członkom braci, jest częścią ukrytej symboliki portretu
Czytaj więcej
Wystawy

Stanisław Ledóchowski

Lampi, Johann Baptist, st. (1751-1830) przypisywane (autor)
ZKW/5873/ab