Wróć do poprzedniej strony

Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Ekran kominkowy w stylu regencji

nieznany (autor)
ZKW/5871
Miejsce powstania/znalezienia
Francja (kraj)
Datowanie
ok. 1720
Technika
stolarka, rzeźbienie, tkanie
Tworzywo
orzech, gobelin z Beauvais, mosiądz
Rodzaj
ekran kominkowy
Rozwiń
Dział
Meble
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
110,5 x 83 cm
Opis tekstowy

Ekran kominkowy w stylu regencji

nieznany (autor)
ZKW/5871
Ekran kominkowy w prostokątnej ramie z rzeźbionymi ażurowymi esownicami, wolutami, muszlami i wicią roślinną na tle ukośnej kratki. Rama zakończona u dołu parą krótkich nóg-płóz. Środek ramy wypełnia barwna tapiseria przedstawiająca Wulkana, rzymskiego boga ognia, obróbki metali, kuźni. Bóg ukazany jest jako półnagi brodaty mężczyzna siedzący na cokole i trzymający w uniesionej dłoni młot kowalski. U jego stóp znajdują się elementy uzbrojenia. Na cokole, który w dolnej partii ma formę barokowego kartusza, przedstawiono boskie atrybuty: kowadło i młot. Postać ujęta jest przez arkadowy treliaż zwieńczony muszlą i udekorowany girlandami kwiatów, akantem, palmami i egzotycznymi ptakami. Tapiseria powiązana jest kompozycją i wymiarami z ramą, zwłaszcza jej boki i górna partia, gdzie łukowato wygięty lambrekinowy ornament na tkaninie ściśle powtarza linię ramiaka ekranu. Przedstawienie Wulkana w groteskowej scenerii przywodzi na myśl serię dużych ściennych kompozycji z przełomu XVII i XVIII w., które stały się niemal wizytówką manufaktury w Beauvais (czynna od 1664). Projekty do nich powstały na podstawie rycin Jeana Béraina st. (1640–1711) i rysunków Jeana-Baptiste’a Monnoyera (1636–1699). Już wtedy pojawiają się na tkaninach kolorowe girlandy kwiatowe i owoce, efemeryczna architektura z treliażem, egzotyczne ptaki i musztardowożółte tło. Wśród rytowanych prac Béraina można spotkać także kompozycje, w których centralnymi postaciami są bogowie olimpijscy, ujęci przez groteskowe ramy, np. Diana, Apollo czy Wenus. W dekoracji ekran jest typowy dla sztuki okresu francuskiej regencji (1715–1723), który stanowił przejście od baroku Ludwika XIV do rokokowego stylu czasów Ludwika XV. Od pierwszego odróżniały go lżejsze proporcje, większa swoboda i rozluźnienie kompozycji, drobniejszy ornament, jaśniejsza kolorystyka; od stylu Ludwika XV – przestrzeganie zasady symetrii i większa dyscyplina ornamentu. Charakterystyczne zdobnictwo regencji to: muszle, kwiaty, romboidalna kratka, motywy wstęgowo-cęgowe, atrybuty pastoralne i miłosne, elementy orientalne. Ekrany kominkowe, jedno lub wieloskrzydłowe, rozpowszechniły się w Europie od końca XVII w. Chroniły przed nadmiernym światłem i ogniem. Ich wielkość, forma i dekoracje często były powiązane z kominkiem lub wystrojem wnętrza, do którego były przeznaczone. Nabyty przez Zamek Królewski ekran – w dobrym stanie zachowania i z pierwotną, oryginalną tkaniną – należy do nielicznych sprzętów tego typu z pocz. XVIII w. w zbiorach polskich.
Czytaj więcej
Wystawy

Ekran kominkowy w stylu regencji

nieznany (autor)
ZKW/5871